Yazar: muhurdarmuzik

Piyano diğer birçok çalgıya göre hazır sesler sunması bakımından çalınması kolay olarak değerlendirilen bir çalgıdır. Hazır sesleri olmakla neyi mi kastediyoruz. Şunu demek istiyoruz: Piyanonun tuşları bir ses oluşturmaya tamamıyle hazırdır. Tuşlar üzerinde gezinen bir kedinin bile bir melodi oluşturduğuna den gelmiş olabilirsiniz. Fakat kedi bunu keman üzerinde yapamaz. Çünkü öncelikle bu gibi bir çalgının çalınabilir hale gelebilmesi için akortlanması gerekir. Sonra teller üzerinde basılacak doğru noktayı bulup dahası yayı da diğer elle tele sürterek sesi elde etmek mümkündür. Piyanoda ses elde etme kolaylığına karşın kemanda bir sesi elde etmek bile önemli bir hazırlık aşaması gerektirir. Bu durum genellikle kemanın diğer çalgılardan zor olarak görülmesinin de nedenlerindendir. Tekrar piyanoya dönecek olursak: İlk kez piyanonun kapağını açan kişi bir tuşa dokunduğunda kesinlikle bir ses elde edecektir. Bu aşamadan sonra hangi tuşa hangi sıralamada hangi kuvvette basacağına karar verebilirse bir melodi oluşturmaya başlayacaktır. Standart bir piyanoda bazıları siyah renkli bazıları ise beyaz renkli olan 88 tuş bulunur. Özel amaçla üretilmiş piyano ya da benzeri tuşlu çalgılarda tuş sayısı daha az olabilir.

Piyanoda birinci adım tuşların isimlerini öğrenmekle başlar. Piyano klavyesini göz önüne getirince siyah tuşların ikili ve üçlü guruplar oluşturduğu görülür. İkili siyah tuş guruplarının solundaki ilk beyaz tuş Do tuşudur. Bundan sonrasını tahmin etmek kolaydır çünkü ilkokul yıllarından başlayarak okul müzik derslerinde herkes nota adlarıyla karşılaşır. Şunlardır: Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si

Tuş isimlerin ve yerlerini pekiştirebilmek için kendi kendinize farklı çalışma şekilleri bulabilirsiniz. Örneğin rastgele bir tuşa basıp tuş ismini bulmak gibi. Bu adımda tuş yerleri, adlarının öğrenilmesi önemlidir. Bu bir bakıma sayılarla işlem yapmaya başlamadan önce rakamları öğrenmek gibidir.

Şimdi kendi kendinize bazı küçük deneyler yapmanız için basit açıklamalara dayalı bir melodi oluşturabilirsiniz. Aşağıdaki açıklamaları dikkatle izleyerek bazı basit melodiler oluşturacağız. Yukarıda nota adlarını yazdık. İlk üçü Do, Re, Mi,

Baş parmağı Do üzerine işaret parmağı Re üzerine orta parmağı da Mi üzerine konumlandırarak 6 notadan oluşan şu melodiyi çalalım.

Do, Re, Mi, Do, Re, Mi,

Bu altı notayı önce adlarıyla sonra da birden altıya kadar her biri bir sayıya gelecek şekilde çalalım.

Do, Re, Mi, Do, Re, Mi,

1 2 3 4 5 6

Yine başparmak işaret parmak ve orta parmakla Do’nun bir solundaki tuştan başlayarak aşağıdaki melodiyi çalın.

Si, Do, Re, Si, Do, Re

Aynı işlemi bir kez daha yaparak

La, Si, Do, La, Si, Do çalın

Bunları ard arda yaptığınızda aşağıdaki gibi bir sıra oluşacaktır.

Do, Re, Mi, Do, Re, Mi,

Si, Do, Re, Si, Do, Re,

La, Si, Do, La, Si, Do,

Şimdi buna bir ekleme daha yapalım: Parmakları üzerinde bulunduğu tuştan hiç kaydırmazsak son halde işaret parmak Si üzerindedir. Bu sese basarak altı sayı bekleyin. Ortaya çıkacak melodi şudur:

Do, Re, Mi, Do, Re, Mi,

Si, Do, Re, Si, Do, Re,

La, Si, Do, La, Si, Do,

Si – – – – –

Parmakların konumunu değiştirmeksizin aynı hareketlere devam edildiğinde şu oluşur:

La, Si, Do, La, Si, Do,

Sol, La, Si, Sol, La, Si

Fa, Sol, La, Fa, Sol, La

Mi – – – – –

Şimdi tümünü bir arada çalalım:

Do, Re, Mi, Do, Re, Mi,

Si, Do, Re, Si, Do, Re,

La, Si, Do, La, Si, Do,

Si – – – – –

La, Si, Do, La, Si, Do,

Sol, La, Si, Sol, La, Si

Fa, Sol, La, Fa, Sol, La

Mi – – – – –

Bu basit yönergeyi izleyerek çok basit bir melodi elde edildiği görülmektedir.

Bu çalışmanın devamı ve sol el çalışması diğer bir yazıda verilecektir.

Yaygın olarak konuşulan konulardan biri “müzik kulağı” konusudur. Falancanın “kulağı çok iyi” veya “kulağı yok” gibi konuşmalara denk gelmiş olabilirsiniz. Ne yazık ki bu ifadeler bir duyuş özelliğini var yok düzeyinde ele alan sorunlu ifadelerdir. Tüm insanlar diğerlerine göre nasıl ki boy pos olarak farklılık gösteriyorsa işitme becerileri açısından da farklılık gösterirler. Bu çok doğaldır. Bir karşılaştırmaya girilmeksizin bir kişi hakkında bu derece kesin bir yargıda bulunulamaz. Ancak bir kişinin diğer bir kişiden bir konuda daha becerikli olması gayet doğaldır. Belki aynı iki kişi bir başka alanda daha karşılaştırılırsa başarı sırası değişebilir. Bardağın sadece boş ya da dolu tarafını görmek yerine her iki tarafını da birlikte görmeyi öneririz. Ayrıca boş dolabilir dolu boşalabilir. Yani insanin becerileri çalışma ve uygulamayla gelişebildiği gibi tembellik de yeti kaybına yol açabilir.

Netice olarak herkesin iki kulağı vardır. Bu işin şaka tarafı tabii ki ama bu kulakları müzikal bir algıya açan total mental becerilerin varlığını ya da yokluğunu ayaküstü sohbetlerden giderek görmeye çalışmamak tersine icraat içinde yetileri geliştirmeye çalışarak kapasiteyi arttırmaya çalışmak daha makul bir yaklaşımdır.

Çalgıları zor veya kolay olanlar şeklinde kategorize etmeden önce sınıflamasına bir göz atalım. Çalgıları birçok farklı şekilde sınıflara ayırmak mümkündür. Coğrafyaya göre kültüre göre yapılarına göre gibi farklı snınflandırmalar mümkündür. Ses oluşturma şekillerine göre sınıflandıracak olursak. Örneğin bir kısmı telden ses çıkarırlar bu tip çalgılara genel olarak cordophone denir. Biz telli çalgılar diyelim. Gitar gibi.

İkinci gurup hava yoluyla ses üretir. Bunlara aerophone denir. Nefesli çalgılar diyoruz. Flüt gibi. Üçüncü gurup üzerine deri gerilerek ses üretir. Bunlar membranaphone olarak adlandırılır. Davul gibi. Dördüncü gurupta gövdenin kendinden ses üreten idiophone denilenler vardır. Son gurupta ise elektronik cihazlar aracılığıyla ses üretenler bulunur. Bunlara electrophone denir. Dijital piyanolar gibi.

Bu ayrıntılara şu nedenle değiniyoruz: Eğer nefesli bir çalgıyı çalacak kuvvetli nefes özelliklerine sahip değilsek bu doğal olarak zor gelecektir. Ya da telli bir çalgının perdelerine basabilecek parmak yapısına sahip değilsek bu bir doğal zorluk oluşturur.

Sözünü ettiğimiz bu özellikler müzisyen adayı ve çalgının fiziksel özellikleri itibariyle bir değerlendirmedir. Çok istekli biri bu zorlukları aşabilecek yollar bulabilir.

Özetleyecek olursak herhangi bir çalgının zor ya da kolay olduğu onu çalacak kişiden bağımsız olarak değerlendirilemez. Kime göre zor kime göre kolay olduğunu değerlendirebilmek için çalgıyla yüzleşmek, onu çalmaya teşebbüs etmek gerekir mümkünse. Azim ve kararlılıkla aşılmayacak zorluk yoktur.

Birçok başvuran bir çalgı çalmak istemekle birlikte hangi çalgıyı çalmak istediğinden pek emin olmadığına rastlıyoruz. İnsan gerçekten severek ve keyif alarak çalacağına inandığı bir çalgıyı çalmalıdır. Tutkuyla bağlı olduğu sesi kendi parmaklarının altında hissetmelidir. Buna karar vermiş olmak oldukça önemlidir. Ama henüz karar verilememiş ise bir oryantasyon çalışmasıyla yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bu konu yüzyüze detaylı şekilde konuşulmalıdır.

Derslere başladınız veya başlayacaksınız. Ne kadar çalışmanız gerektiğini merak ediyorsunuz. Zira bu soruyla sık sık çeşitli şekillerde karşı kaşıya gelmekteyiz.

Günde şu kadar saat çalışılmalı gibi süre bazlı bir çalışma hedefi belirlemek yerine bitirilmesi gereken iş ya da ödevin bitirilmesine odaklanarak çalışmak daha isabetli olacaktır. Çalışmaların sıklığı ilerleme açısından büyük önem taşır. Mümkün olduğunca her gün çalışılmalıdır.

Çok çalışan çok yol alır.

Elimizden geldiğince kurumumuza başvuran herkese bir tanışma ya da deneme dersi sunmaya gayret ediyoruz. Bunu neden yapıyoruz? Çünkü aday öğrencinin eğiticisini seçme hakkı olduğunu düşünüyoruz öncelikle. Aday öğrencinin ve öğretmenin uyumlu bir çalışma yürütebileceğine dair bir kuşku taşımadan derse kaydolmasının önemine inanıyoruz. Eğiticilerimizin mesleki hakimyetine inanıyor güveniyoruz.